Abu Nasr Forobiy.Fozil odamlar shahri

Цитата:
Абу Наср Фаробий ўзининг "Фозил одамлар шахри" асарида инсоният жамиятининг вужудга келиши ва ривожланишининг муайян табиий — давлатга бўлган эхтиёжларнинг пайдо бўлишини, унда адолат ва аҳлоқнинг шаклланиши қонуниятларини назарий жиҳатдан таснифини яратганлиги билан машхурдир. Шу тариқа олим давлат шакллари ва унда бошқарувнинг мунтазам, изчил сиёсий тизимини яратишга эришади, Масалан, фозиллар шахрининг (давлат назарда тутилган) таркиб топиши ва унда қандай аҳлоқий сифатдаги шахснинг рахбар бўлиши таснифлари бугунги демократик жамият қуришнинг бевосита назарий талаблари билан уйғун келади, Бу борада А.Н. Фаробий — "Уларнинг ўзларидан сайланган рахбар ёки бошлиқлар хокими мутлоқ бўлмайди. Улар одамлар ичидан кўтарилган, синалган энг олижаноб, рахбарликка лойиқ кишилар бўладилар. Шунинг учун бундай рахбарлар ўз сайловчиларини тўла озодликка чиқарадилар, уларни ташқи душмандан мухофаза қиладилар" деб давлат бошқарувида демократик тамойилларни таъминлаш билан борлиқ аҳлоқий кадриятларни тизимлаштиради. Эътиборли жиҳати шундаки, Фаробий қарашларидаги "хокими мутлоқ бўлмаслиги", "сайловчилар иродаси", "озодлик" каби фикрлари нафақат шу даврда, балки, бугунда ҳам инсоният маданиятининг — демократиянинг бош ғояси бўлиб ҳизмат қилади.

Айни пайтда, Фаробий фозил шаҳарларнинг (давлатнинг) зидди бўлган шаҳарларнинг ижтимоий моҳиятини очиб берадики, — бу тоталитар давлат тизимига хос келади. Масалан, разолат ва бадбахтлик шахри, обрўпарастлар шахри, амалпарастлар, хадимиятпарастлар шахри ва х.к. турларини кўрсатади. Бундай шаҳарлар адолатли жамият қуриш тўғрисидаги таълимотларга зид эканлиги кўрсатилади.

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок: