Divani Lugatit Turk - farsca cevirisi

06.07.11 | turuz

http//photoload.ru/data/17/00/69/17006995a43f8623ea29fd6f71567aa7.jpg


<b>Divan&#252; Lugat-it T&#252;rk'&#252;n Fars&#231;a &#199;evirisi</b>
Author: Prof. Dr. H&#252;seyin D&#252;zg&#252;n
Publisher: Tebriz
Source: www.turuz.info
Publication date: 2004
Format / Quality: PDF
Size: 13,1 Mb
Language: Farsi

Цитата:

&#1586;&#1606;&#1583;&#1711;&#1740;&#1606;&#1575;&#1605;&#1607; &#1575;&#1587;&#1578;&#1575;&#1583; &#1576;&#1607; &#1602;&#1604;&#1605; &#1582;&#1608;&#1583;&#1588;&#1575;&#1606;


Prof. Dr. H&#252;seyin D&#252;zg&#252;n&#252;n &#214;zge&#231;mi&#351;i
(kendi kalemile)

Ben Mahmut o&#287;lu Hossein Mohammadzadeh Sedigh (H&#252;seyin D&#252;zg&#252;n) , No 10122778 &#304;ran uyrukluyum, 1945- ci y&#305;lda Tebrizin Surhab mehelesinde do&#287;dum. Me&#351;rutiyet d&#246;neminde Tebrizde k&#252;lt&#252;rel faaliyetlerde bulunan A&#287;a Mir Ali Sarhabinin torunuyum. 6 Y&#305;llik ilk &#246;&#287;renimimi Mehlemizdeki Hayyam ilk okulunda tamamlad&#305;ktan sonra (1951) tan&#305;nm&#305;&#351; Lokman ortaokulunun edebiyat b&#246;l&#252;m&#252;nde o&#287;renimime ba&#351;lad&#305;m (1952). 1958 ’ de bu okuldaki &#246;&#287;renimimi bitirip ayn&#305; y&#305;l i&#231;inde Tebriz Y&#252;ksek &#214;&#287;retmen Okulu s&#305;navlar&#305;n&#305; kazanarak bu okulun o&#287;rencisi oldum.
Раскрыть
Bu kolejin d&#246;nemini 1963 ’de bitirdim. Resmi &#246;&#287;renim ile yana&#351;&#305; 1958- 63 y&#305;llar&#305; aras&#305;nda Tebriz &#304;lmiyye Havzas&#305; (T&#252;rkiyenin &#304;mam Hatip okullar&#305;na benzer dini okul)’ nda Merhum Vakayii Mi&#351;kat Tebrizi, Merhum Mirza &#286;ulam H&#252;seyin Herisi ve Merhum Abdul-Samad Amir &#350;akaki’ nin Arap&#231;a derslerine girdim. Onlar&#305;n yan&#305;nda Kur’an tefsiri ile yana&#351;&#305; Cami ul-Mukaddimat, &#350;erh ul-Amsile, Mant&#305;k Kubra, &#350;erhi Samadiye, &#350;erhi Luma ve &#304;kd ul-Farid kitaplar&#305;n&#305; okudum.

1965’de Tabriz &#220;niversitesi Edebiyat Fakultesi Fars-Arap Dil ve Edebiyatlar&#305; B&#246;l&#252;m&#252;nde &#246;&#287;renci oldum. 1969’da ayn&#305; b&#246;l&#252;mden mezun oldum. &#214;&#287;rencilik y&#305;llar&#305;nda &#246;&#287;renci Kluplar&#305;n&#305;n Azeri T&#252;rk Dili Savunma &#246;r&#287;&#252;tlerine kat&#305;ld&#305;m.

Tebrizde T&#252;rk&#231;e dergi ve edebiyat kitaplar&#305; ne&#351;r etme&#287;e ba&#351;lad&#305;m. &#350;ah d&#246;neminde T&#252;rk&#231;emizin yasak oldu&#287;u i&#231;in takiplere maruz kald&#305;m ve 6 ay siyasi hapishanelerde yatmaya y&#252;k&#252;mlendim. Ayn&#305; y&#305;llarda Tebrizde kurulan T&#252;rk konsoloslu&#287;unun k&#252;lt&#252;r odas&#305; ile ili&#351;kilerde bulundum, T&#252;rk&#231;e kitaplar al&#305;r okumaya &#287;ayret g&#246;sterdim. &#304;. &#220;. Edebiyat Fakultesi Dekanl&#305;&#287;&#305;ndan T&#252;rkoloji ile ilgili derslerimi devam etme&#287;e davet edildin, &#304;randan &#231;&#305;k&#305;&#351;&#305;m yasak oldu&#287;undan 1979’a kadar T&#252;rkiyeye giri&#351; yapamad&#305;m.

Ayn&#305; y&#305;llarda Tebrize ba&#287;l&#305; Heriz il&#231;esi, sonra Erdebil Mi&#351;kin &#350;ehr sonra ise Liselerinde edebiyat o&#287;retmenli&#287;i yapt&#305;m. 1972’ ye kadar bu g&#246;revde bulundum. Sonra siyasile&#351;di&#287;im i&#231;in resmi &#231;al&#305;&#351;madan ayr&#305;ld&#305;m ve Tahrana g&#246;&#231; etmek macburiyetinde kald&#305;m. Tahranda &#246;zel Liselerde Edebiyat &#246;&#287;retmenli&#287;i yapt&#305;m, Radiyo ve Televizya programlar&#305;n&#305;n edit&#246;rl&#252;&#287;&#252; ve Amir Kabir Yay&#305;nevinde edit&#246;r (Consulting editor) ve m&#252;tercim olarak &#231;al&#305;&#351;t&#305;m. Ayn&#305; y&#305;llarda Azeri T&#252;rk Dili ve Edebiyati ile ilgili bir &#231;ok kitaplar&#305;m yay&#305;nland&#305;. 1977’te Tahran &#220;niversitesi Sosyal Bilimler Enstit&#252;s&#252; K&#252;t&#252;phanecilik B&#246;l&#252;m&#252; Y&#252;ksek Lisans o&#287;rencisi olarak &#246;&#287;renimime devam etdim. &#304;randa &#304;htilal ile ilgili &#252;niversiteler kapanmas&#305; ile 3 yar&#305;y&#305;l &#246;&#287;renim yapd&#305;&#287;&#305;m b&#246;l&#252;m&#252; terk etdim. Ayn&#305; y&#305;lda &#304;randan &#231;&#305;k&#305;&#351; izini alarak Eyl&#252;lda &#304;stanbula geldim ve do&#287;ru Merhum Hocam Prof. Dr. Muharrem Ergin’in odas&#305;na gitdim. Ayn&#305; y&#305;l Ekim ay&#305;nda Eski T&#252;rk Filolojisi B&#246;l&#252;m&#252; Doktora (PH. D) giri&#351; s&#305;navlar&#305;n&#305; kazanarak, Ocak ay&#305;ndan &#246;&#287;renimime devam etdim. &#304;ki yar&#305;y&#305;l Merhum Prof. Dr. Muharrem Ergin, Merhum Faruk Timurta&#351;, Merhum Sadettin Bulu&#231;, Merhum Mehmet Kaplanin derslerine girdim. Bu d&#246;nemde gerekli formaliteleri tamamlayarak, &#304;randa &#231;al&#305;&#351;a bilmem i&#231;in tez &#231;al&#305;&#351;mam&#305; Do&#287;u Dilleri ve Edebiyatlar&#305; B&#246;l&#252;m&#252;ne naklettim.

&#304;&#351;bu b&#246;l&#252;mde rahmetli H&#246;cam Prof. Dr. Tahsin Yaz&#305;c&#305; y&#246;netmenli&#287;i ile "Mirza Aka Tebrizi Hayat, Ki&#351;ili&#287;i, Eserleri ve Risaleyi Ahlakiye" ad&#305; tezimle doktor (PH.D) unvan&#305;n&#305; ald&#305;m (1983). &#304;randa eskiden E&#287;itim ve &#214;&#287;retim Bakanl&#305;&#287;&#305;n&#305;n Lise &#214;&#287;retmeni g&#246;revlisi oldu&#287;um ve &#304;htilaldan sonra siyasi s&#305;k&#305;nt&#305;m&#305;n la&#287;vedildi&#287;i ile ilgili Bakanl&#305;&#287;&#305;n iste&#287;i &#252;zere Tahrana gelip, E&#287;itim ve &#214;&#287;retim Bakanl&#305;&#287;&#305;na ba&#287;l&#305; Edebiyat Fakultesi &#252;stadl&#305;&#287;&#305; g&#246;revini ald&#305;m. 1994 y&#305;l&#305;na kadar &#351;u g&#246;revde &#231;al&#305;&#351;t&#305;m. &#304;&#351;bu y&#305;llarda (resmi &#231;al&#305;&#351;malar d&#305;&#351;&#305;) T&#252;rk Dili ve Edebiyat&#305; ile ilgili &#231;al&#305;&#351;malar&#305;m i&#231;in 1994 y&#305;l&#305;nda (50 ya&#351;&#305;mda) Prof. Dr. Derecesi ile zorunlu temelli olarak resmi ve devlet g&#246;revinden ayr&#305;ld&#305;m.
1983’te &#304;rana giri&#351; yapt&#305;&#287;&#305;mdan 2000’e kadar, T&#252;rk Dili ve Edebiyat&#305;n&#305; Savunmam nedenile tekrar &#231;&#305;k&#305;&#351;&#305;m yasakland&#305; ve 2001’ e kadar yurdd&#305;&#351;&#305;na &#231;&#305;kamad&#305;m.
1983-1994 y&#305;llar&#305; aras&#305;nda resmi g&#246;revim olan Fars Dil ve Edebiyati, Ustadl&#305;&#287;&#305; ile yana&#351;&#305;, Tahran, Tebriz, &#304;sfahan, Urmiye, Sehit Bihi&#351;ti, Hace Nasir vs. &#252;niversitelerde 2 keredilik T&#252;rk Dili ve Edebiyat&#305; Dresleri de okuttum.

KATILDI&#286;IM KONGRELER VE B&#304;L&#304;MSEL SEMPOZ&#304;YUMLAR

- 1981 – Bak&#305;da kurulan Yeddinci Azerbaycan Yaz&#305;c&#305;lar kurultay&#305;.
- 1990’ da &#350;irazda yap&#305;lan Haf&#305;z Kongresi. Bidirim, "Haf&#305;z&#305;n &#350;ehriyara etkisi".
- 1982 – &#304;. &#220;. Edebiyat Fakultesinde kurulan T&#252;rkoloji kongresi, sundu&#287;um bildirim: &#304;randa T&#252;rk Dili ve Edebiyat&#305; &#199;al&#305;&#351;malar&#305;.
- 1991. Tebriz &#220;niversitesi Edebiyat Fakultesi taraf&#305;ndan d&#252;zenlenen "Nizami Gencevi Uluslararas&#305; kongresi ", bildirim: Nizami Gencevinin T&#252;rk Edebiyat&#305;nda yeri ve etkisi.
- 1995 Mara&#287;ada kurulan "Evhad&#305; Mara&#287;ay&#305; kongresi ", bildirim.
- Urmiya &#220;niversitesinde kurulan: Fars Edebiyat&#305;nda Azerbaycan Metodu (sepki). Bildirim: Nevai- Fuzuli- Saib &#252;&#231;l&#252;&#287;&#252;n&#252;n Fars &#351;iirinde Hindi denilen Azerbaycan Metodunun yaranmas&#305;nda etkileri.
- &#350;irazda kurulan "Eski Yaz&#305;tlar" kongresi, Bildirim: Orhun Abideleri Tebrizi eserleri.
- Ahvazda kurulan. "&#304;bni Sikkit Kongresi" Bildirim: Hatip Tabrizi, &#304;bni Sikkitin Eserlerinin M&#252;tercimi gibi.
- 2004 y&#305;l&#305;nda Diyar Bak&#305;rda kurulan. Bildirim: "&#304;brahim G&#252;l&#351;eninin Mesnevi Hafiyesi".
- 2008 y&#305;l&#305;nda Batmanda kurulan. Bildirim: Akkoyunlular&#305;n Anadoluya Giri&#351;i.
Цитата:
Dr. H&#252;seyin D&#252;zg&#252;n Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252; 2004 y&#305;l&#305;nda Tebriz’de Fars&#231;a tek cilt h&#226;linde bast&#305;rm&#305;&#351;t&#305;r. Eser &#304;ran Azerilerince sonsuz co&#351;ku ve hayranl&#305;kla kar&#351;&#305;lanm&#305;&#351;t&#305;r.
<div align="center">
Уважаемый пользователь, вам необходимо зарегистрироваться, чтобы посмотреть скрытый текст!
Уважаемый пользователь, вам необходимо зарегистрироваться, чтобы посмотреть скрытый текст!
Уважаемый пользователь, вам необходимо зарегистрироваться, чтобы посмотреть скрытый текст!
Уважаемый пользователь, вам необходимо зарегистрироваться, чтобы посмотреть скрытый текст!
</div>

http//photoload.ru/data/58/fb/09/58fb094b303b725c9992dfd0ce3b08.jpg

http//photoload.ru/data/7f/b2/ad/7fb2adeca4da50e1870125195823da03.jpg


Ramiz Asker
Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk &#304;statistikleri / The Statistic of Diwan Lughat at-Turk / Статистические Данные o ДЛТ


Yakla&#351;&#305;k bin sene &#246;nceki T&#252;rk d&#252;nyas&#305;n&#305;n ansiklopedisi, T&#252;rk dilinin, k&#252;lt&#252;r&#252;n&#252;n, co&#287;rafyas&#305;n&#305;n, etnografyas&#305;n&#305;n aynas&#305; Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk ilk kez 1915-1917 y&#305;llar&#305;nda 3 cilt h&#226;linde &#304;stanbul’da bas&#305;lm&#305;&#351;t&#305;r. 1928’de &#252;nl&#252; T&#252;rkolog, &#304;brani, Akad, Arap, K&#305;pti, Sanskrit dilleri uzman&#305; Prof. Dr. Carl Brockelmann DLT’nin dizin cildini Almanca olarak okurlara sunmu&#351;tur.

Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252;n T&#252;rk&#231;eye ilk &#231;evirisini Prof. Dr. Besim Atalay 1939-1943 y&#305;llar&#305;nda Ankara’da 4 cilt+faksimile h&#226;linde ger&#231;ekle&#351;tirmi&#351;tir

Azerbaycan’da 1935-1937’de Sait Halit Hocayev Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252; Azericeye &#231;evirmi&#351;, fakat eser bas&#305;lmam&#305;&#351;; terc&#252;man, Stalin represyas&#305;na u&#287;ram&#305;&#351; ve kur&#351;una dizilmi&#351;tir.

Sovyet d&#246;neminde Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk yaln&#305;zca Dr. Salih Mutallibov taraf&#305;ndan &#214;zbek T&#252;rk&#231;esine &#231;evrilmi&#351;, d&#246;rt cilt olarak Ta&#351;kent’te bas&#305;lm&#305;&#351; ve b&#252;y&#252;k ra&#287;bet g&#246;rm&#252;&#351;, Sovyet T&#252;rkologlar&#305;nca uzunca y&#305;llar yararlan&#305;lan tek kaynak olmu&#351;tur.

Eser daha sonra &#231;e&#351;itli d&#246;nemlerde be&#351; kez Uygur T&#252;rk&#231;esine terc&#252;me olunmu&#351;, iki defa yar&#305;m kalm&#305;&#351;, iki defa yak&#305;lm&#305;&#351;, nihayet 1981-1984 y&#305;llar&#305;nda &#252;&#231; cilt h&#226;linde yay&#305;mlanm&#305;&#351;t&#305;r.

Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252;n &#304;ngilizce &#231;evirisi Prof. Dr. Robert Dankoff ve James Kelly taraf&#305;ndan 1982-1985 y&#305;llar&#305;nda Chicago’da &#252;&#231; cilt h&#226;linde ger&#231;ekle&#351;mi&#351;tir.

1997-1998’de Asker Egeubay’&#305;n kaleminden &#252;&#231; cilt olarak Kazak T&#252;rk&#231;esine &#231;evrilen Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk Almat&#305;’da ilim d&#252;nyas&#305;na kazand&#305;r&#305;lm&#305;&#351;t&#305;r.

2002’de &#252;&#231; cilt olarak Pekin’de &#199;inceye &#231;evrilen eser b&#252;y&#252;k ilgi g&#246;rm&#252;&#351;t&#252;r.

Dr. H&#252;seyin D&#252;zg&#252;n Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252; 2004 y&#305;l&#305;nda Tebriz’de Fars&#231;a tek cilt h&#226;linde bast&#305;rm&#305;&#351;t&#305;r. Eser &#304;ran Azerilerince sonsuz co&#351;ku ve hayranl&#305;kla kar&#351;&#305;lanm&#305;&#351;t&#305;r.

2005 y&#305;l&#305;nda DLT’nin T&#252;rk&#231;e ikinci &#231;evirisi Se&#231;kin Erdi ve Serap Tu&#287;ba Yurtsever’ce tek cilt olarak ger&#231;ekle&#351;tirilmi&#351;tir.

2005’te Z.-A. Auezova Almat&#305;’da Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk’&#252; Rus&#231;aya &#231;evirmi&#351;tir.

Bu sat&#305;rlar&#305;n yazar&#305; ise DLT’yi Azericeye &#231;evirerek 2006 y&#305;l&#305;nda Baku’de d&#246;rt cilt h&#226;linde yay&#305;mlam&#305;&#351;, eseri Rus&#231;aya da &#231;evirmi&#351; ve matbaaya teslim etmi&#351;t&#305;r.

Divan&#252; Lugat-it-T&#252;rk toplam 21 defa &#231;e&#351;itli dillere &#231;evrilmi&#351; ve bunlardan 11’i yay&#305;mlanm&#305;&#351;, 10’u yay&#305;mlanmam&#305;&#351;t&#305;r.

Divan’daki kelime say&#305;s&#305;na gelince a&#351;a&#287;&#305;daki rakamlar g&#246;sterilebilir: Erga&#351; Faz&#305;lov’un say&#305;mlar&#305;na g&#246;re Carl Brockkelmann ne&#351;rinde toplam 7. 993, Besim Atalay ne&#351;rinde 8. 784, Salih Mutallibov ne&#351;rinde 9. 222 s&#246;z ve bile&#351;ik kelime, Drevnetyurkskiy Slovar’da (=Eski T&#252;rk&#231;e S&#246;zl&#252;k) 7. 713 s&#246;zc&#252;k, bizim say&#305;mlar&#305;m&#305;za g&#246;re Drevnetyurkskiy Slovar’da 8. 743, Se&#231;kin Erdi ve Serap Tu&#287;ba Yurtsever ne&#351;rinde 7. 023, bizim ger&#231;ekle&#351;tirdi&#287;imiz Azerice &#231;eviride 7. 796 madde vard&#305;r.

Статистика «Дивану лугат ит-тюрк»

В статье говорится о некоторых статистических данных, относящихся к «Диван»у М. Кашгарского. В нем перечисляются все 21 перевод, осуществленных в разное время в Германии, Турции, Узбекистане, США, Уйгурии, России, Казахстане, Китае, Иране и Азербайджане. из коих 11 изданы, 10 не изданы, 2 перевода остались незвершенными, 2 перевода сожглись. 5 переводчиков были убиты, 1 скоропостижно кончался.

В статье даются количество слов в разных переводах «Диван»а и количество слов, принадлежащих к разным тюркским племенам.

Statistics of Diwan Lughat at-Turk

The article is about statistical fact of Diwan by Mahmud Qashqhari. It deals with twenty-one translation made in different places, such as USA, Uighuri, Russia, Kazakhstan, China, Iran and Azerbaijan at different times. Eleven of these translations were published, ten of them unpublished, two of them were not completed, two of them were burned, five translators were killed and one of them died accidentally.

In the article the number of words of different translations and the different words of Turkic tribes are given.

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок:

Просмотров: 2344
Рейтинг:
  • 5
MySQL ERROR [query]: *** (you don't have a permission to see this error) ***