Najmiddin an-Nasafiy.Al-qand fiy zikri ulamoi Samarqand (Samarqandiya)

Цитата:
НАСАФИЙ, Абу Ҳафс Нажмид-дин Умар ибн Муҳаммад (1069—1142) — тарихчи, фақиқ, тил-шунос, муҳаддис, муфассир олим. Унинг мусулмон қонуншунослигига дойр «ал-Манзумат ан-Насафия фил-хилофиёт» («Келишмовчиликлар бора-сида Насафийнинг назмий асари»), «Ақоид ан-Насафий» («Насафий ақоиди»), шариат қонунлари ва Қуръ-они карим шарҳига доир «ал-Йавоқит фил-мавоқит» («Кулай вақтлар хусуси-да ёқутлар»), 3 китобдан иборат (100 босма табоқ ҳажмида) «Тайсир фит-тафсир» («Тафсир этишдаги қулайлик-лар»), шунингдек, тасаввуфга доир «Рисомайи Нажмия» китоби бизгача етиб келган бўлиб, улар етарли тадқиқ этилмаган. Мусулмон оламида Абу Ҳафс Насафий асарларига қизиқиш қадимдан катта бўлган. Унинг «ал-Манзумат ун-Насафия» асарига замондоши Алоуддин Абулмужоҳид Муҳаммад Са-марқандий (вафоти 1157 й.) «Хасрул масоил ва касруд-далойил» («Масалалар-нинг чеклангани ва далиллар касри») деб номланган тафсир битган. Соҳибқирон Амир Темур даври олимларидан Саъдуд-дин Масъуд ибн Умар Тафтазоний (вафоти 1390) Н. асарларига «Шарҳи акрй-ид ун-Насафия» номли тафсир ёзган. Н.нинг «ал-Канд фий зикри уламои Самарканд» [«Самарканд уламолари хоти-расига доир қанд(дек ширин) китоб »] номли асари, асосан, самарқандлик машҳур кишилар ҳаёти ва фаолияти амда улар ривоят қилган ҳадисларга бағишланган. Унда Мовароуннаҳр та-рихи, топонимикаси ҳамда Ислом та-рихига дойр муҳим маълумотлар мав-жуд. Асарга киритилган машҳур шахс-лар таржимаи ҳоли араб алифбоси тар-тибида жойлаштирилган бўлиб, унинг бизгача етиб келган қўлёзма нусхаси-нинг «хо»дан «коф» арфларигача бўлган қисмигина сақланиб қолган. Шундай бўлса-да, бу асар мустақил юртимиз ўтмишига дойр бўлак манба-ларда учрамайдиган маълумотларга эга эканлиги боисидан ниҳоятда муҳимдир. «Ўзбекистон миллий энциклопеди-яси» давлат илмий нашриёти Н.нинг ушбу асарининг қисқартирилган ҳол-даги ўзбекча таржимасини «Самар-қандия» номи остида чоп этган (2001).

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок: