Osmanli Tarihinin Maddesi - Hikmet Kivilcimli - Butun Eserleri I - 2007

Цитата:
“ Osmanlı Tarihinin MADDESİ: Osmanlı TOPRAK ekonomisidir. Osmanlı Tarihinin bir de RUHU vardır. O da toprak üretim temeli üzerinde yükselen sosyal ve politik Osmanlı üstyapısıdır. Konumuzun tabanı Osmanlı toprak ekonomi düzenidir.

Ancak bedensiz ruh ve ruhsuz beden anlaşılamıyacağı gibi; Osmanlı Tarihinde toprak temelini daha duru anlamak için, Osmanlı Tarihinin sosyal ve politik üstyapısına kuşbakışı ile olsun değmek gerekir.”

DR. HİKMET KIVILCIMLI

İÇİNDEKİLER

Hikmet Kıvılcımlı’nın Kendi Kaleminden Hayatı
Önsöz
Birinci Kitap: Osmanlı Tarihinin Maddesi
İkinci Kitap: Üst Yapı
Üçüncü Kitap: Dirlik Düzeninin Kuruluşu ve İşleyişi
Dördüncü Kitap: Osmanlılığının Dünya Tarihi İçindeki Yeri
Beşinci Kitap: Kısa Tarih ve “Dirlikçiliğin Derebeyleşmesi”
Altıncı Kitap: Kesimcilik Düzeni
Yedinci Kitap: Derebeylik Kanserleşmesi İsyanlar ve İrtica

Osmanlı Tarihinin Maddesi

Yazar Ahmet KALE

Sosyal İnsan Yayınları olarak, “Doktor Hikmet Kıvılcımlı’nın Bütün Eserleri”ni basmaya, Osmanlı Tarihi ile başlamayı uygun gördük.

1935 yılında, Marksizm Bibliyoteği Yayınevi’nin ilk kitabı olarak basılan Gündelikçi İş İle Sermaye kitabının arka kapağında, “Denemeler” serisinde, ikinci sırada “Osmanlı Tarihinin Materyalizmi”ni de duyurur, Kıvılcımlı.

Ancak ne 1935- ’36 yıllarındaki Marksizm Bibliyoteği Yayınları arasında, ne de bir yıl sonra kurulan Emekçi Kütüphanesi Yayınlarında basılamamıştır Osmanlı Tarihinin Materyalizmi.

Kitabın içindeki alıntılardan ve metnin kendisinden, Osmanlı Tarihi’nin 1940’lı yıllarda tamamlandığı anlaşılmaktadır. Ne yazık ki, bu önemli eser, Kıvılcımlı’nın sağlığında yayınlanamadan kalmış. 1970 yılının sonlarına doğru, yayınlamak üzere kitap üzerinde çalışmalara yeniden başlamış. İlk dört kitabı yeni yazıya aktarıp daktilo ettirirken, kimi yeni tarihli alıntılar da eklemiş. 1959 İstatistik Yıllığı veya 1969 tarihli kimi kitaplardan alıntılar yapılmış. Daktilo metinde eser ismi olarak “Osmanlı Tarihinin Maddesi” ni kullanmış.

Daktilo ettirip yayına hazırladığı bölümleri de, yayınlayamadan aramızdan ayrıldı Kıvılcımlı.

Yeni yazıya aktarılıp, üzerinde kimi düzeltmeler de yapılan bu bölümler, iki cilt halinde (Osmanlı Tarihinin Maddesi I. Cilt, 1974’te, Osmanlı Tarihinin Maddesi II. Cilt 1977’de) Tarihsel Maddecilik Yayınları tarafından yayınlandı. Daha sonra, daktilo edilmemiş bölümler de, önce 1982’de Osmanlı Tarihi adıyla ve Hüseyin Himmet Kırşehirli imzasıyla, Tarih Bilimi Yayınlarınca basıldı. Aynı yayınevi 2000 yılında her üç metni bir arada Osmanlı Tarihinin Maddesi adıyla birleştirip bastı. Bu arada Bibliyotek Yayınları da, 1989 baharında ilk iki kitabın yeni basımını yapmıştı.

Kitabı yayına hazırlamaya giriştiğimizde elimizde bu iki metin vardı. Yani Kıvılcımlı’nın sağlığında yeni yazıya aktarıp daktilo ettirdiği, 1974 ve 1977’de I. ve II. Cilt adıyla basılan metin, bir de Kıvılcımlı yurt dışına çıktığı sırada evde bıraktığı ve daha sonra eski yazıdan çevirilip Tarih Bilimi Yayınları tarafından önce 1982’de sonra 2000’de basılan metin.

Daha önceleri iki cilt halinde yayınlanmış olan ilk dört kitap, en azından Kıvılcımlı tarafından yeni yazıya geçirilip daktilo ettirilmiş. Şayet o yıllarda yayınlama olanağını bulsa, Kıvılcımlı titizliği ile düzenlemesi de yapılırdı. Alıntılar sadeleştirilir, bölümler, başlıklar gözden geçirilir, daktilo ve imla yanlışları düzeltilirdi. Ne yazık ki, ona zaman ve imkân kalmadığından, metin ham bir daktilo metni olarak kalmış ve hem Tarihsel Maddecilik, hem Bibliyotek, hem de Tarih Bilimi Yayınlarınca aynen basılmıştır. Bu durumda biz, metnin özüne ve üslubuna dokunmadan, kimi sadeleştirmeler yaparak, daktilo yazımındaki imla yanlışlarını da düzeltip, böylece metni daha rahat okunur hale getirmeye çalıştık.

Çevirisi ve düzenlemesi Kıvılcımlı tarafından yapılmamış olan, “Üçüncü cilt” diye bilinen metne gelince: Elde orijinal metin yoktu. Yayınlayanlara başvurduğumuzda, “ne varsa yayınladık, kitaplar ortada, başka metin yok” cevabı aldık. O zaman var olan yayınlanmış metni elden geldiğince düzeltip yayınlamak kaçınılmaz oldu.

Sözü fazla uzatmadan, yaptıklarımızı sıralayıp, yazımızı noktalayalım.

1- Tüm metin dikkatle gözden geçirilip imla yanlışlarının en aza indirilmesine çalışıldı.

2- Alıntılar ve kaynakların isimleri gözden geçirilip kaynağın ve yazarının ismi doğru yazılmaya çalışıldı.

3- Görüleceği gibi kitapta yüzlerce alıntı var. Bu alıntıların çok büyük bir kısmı Osmanlıca kaynaklardan alınmış. Kıvılcımlı, kendi yeni yazıya aktardığı bölümde, yayın sırasında sadeleştirmek üzere alıntılara pek dokunmamış. Ölümünden sonra çevrildiği söylenen bölümde ise, alıntıların sadeleştirilmesi işine hiç girişilmemiş. Şimdiye kadar ki baskılarda da alıntılara dokunan olmamış. O alıntıları öylece bırakmak içimizden gelmedi. Elden geldiğince sadeleştirmeye çalıştık. Bulabildiğimiz kaynaklardan (Koçi Bey Risalesi, Mukaddime, Kapital ve Koca Sekbanbaşı Risalesi gibi) ilgili paragrafları bularak, onları karşılaştırıp sadeleştirmeye uğraştık. Bulamadığımız kaynaklardaki alıntılar için de, Osmanlıca ve Arapça bilen kimselerden de yardım alarak, yayınevimizin olanaklarıyla sadeleştirip sorumluluk aldık. Bütün bu çabalarımızda Ferit Devellioğlu ve Mustafa Nihat Özön’ün Osmanlıca - Türkçe Sözlükleri ve Dil Derneği’nin Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu’ndan yararlandık. Yine kitapta geçen Hicri (Göç) ve Miladi (Doğum) tarihlerin doğrulanması için, (özellikle 5-6- ve 7. kitaplarda daha çok gerekti) Faik Reşit Unat’ın “Hicri Tarihleri Miladi Tarihe Çevirme Kılavuzu” adlı kitabından yararlandık. Sadeleştirdiğimiz alıntıları kitaptaki ilgili yerlere yerleştirirken, yanlarına [ ] içinde numaralar verdik. Kitaptaki asıl Osmanlıca alıntı metinleri ise, bu numaralar sırasına göre, dizgi, yazım ve anlam yanlışlarına dokunmadan listeleyip, kitabın arkasına ekledik.

Son olarak önemli bir noktaya daha değinmek gerekiyor: Eserin son sayfasına bakılırsa, kitap henüz bitmemiş gibi görünüyor. Son bir alıntıdan sonra, eserin sonuçlandırılmasına ilişkin bir değerlendirme yok. Bu durumda, eser Kıvılcımlı tarafından öylece bırakılmış olamayacağına göre, son sayfalar kayıp mı olmuş? Yoksa asıl metni elinde tutanların bir ihmali mi söz konusu? Bunu bilmek mümkün olmadı. Asıl metne ulaşılabilirse bu eksiklik de giderilir umudundayız.

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок: