Sovyet Gozuyle Jonturkler

Цитата:
Jön Türkler, ilk defa 1828 yılında Charles Mc Farlane tarafında dönemin Genç Osmanlı nesline atıfta bulunarak kullanılmıştır.[1] Daha sonra 1855’te Ubiceni II. Mahmut dönemindeki reform hareketine katılan devlet adamlarını hem de Abdulmecit döneminin batılılaşma yanlısı Tanzimatçılarını tanımlamak için “jevene turqvie de Mahmut” ve “jevene Turqvie d’Abdul Medjid” ifadelerini kullanmıştır. Bu terimleri kavram olarak ilk kullanan kişi Hippolyte Castille olmuştur.

Genç Türkler kavramı yeni bir kavram değildir. Bu kavramların kullanımı daha çok Avrupa'da oluşan yönetime muhalif kesimlerin oluşturdukları partilerin bir benzeri görünmek olduğu için kullanılmıştır.[kaynak belirtilmeli] Almanya’daki genç Almanya akımı (bu akım siyasi bir muhalif akımı olduğu kadar bir edebi akımdır ayrıca)[kaynak belirtilmeli], İtalya’da ortaya çıkan genç İtalya akımı, Polonya’daki genç Polonya akımıdır. Bu akımlar siyasi muhalif bir akım olduğu kadar edebiyat akımlarıdır da. Daha sonra Jön Türkler akımında ismi geçenlerden bahsederken ayrıntılı olarak edebiyatçılarına değinilecektir. Edebi düşünceleri siyasetle iç içe geçmiş kişilerdir.[kaynak belirtilmeli] Avrupalı yazarlar yeni Osmanlılara bu sıfat ve terimleri kullanmıştır. Yeni Osmanlılar ise “jevne Turqvie”yi eski Türk grubunun muhalifi olarak göstermişlerdir. Bu söylemi Yeni Osmanlılar cemiyetinin kuruluş belgesinde göstermiştir. Osmanlı döneminde bahsettiğimiz bu Jön Türk grubu gibi olan muhalif kesime her dönemde buna benzer isimler kullanılmıştır. Her yenilikçi kesime “Genç Türkler, Genç Osmanlılar, Jön Türkler” gibi isimler verilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Özellikle 1800’lü yıllardan sonra bu akınlar güçlendiği için bu terimlere sıkça rastlanmıştır. Örneğin; 1890 yılında Georges Badis adlı bir şahıs sarayı Genç Türkiye adında Kanun-i Esasi yanlılarını çatısı altında toplayabilecek bir gazete kurmakla tehdit etmiştir.
Jön Türklerin ideolojisine baktığımızda ise bunların bakış açılarını Fransa’daki burjuvazi kesiminin bakış açısıyla örtüştürebiliriz.[kaynak belirtilmeli] Nasıl Fransa’da burjuvazi gücünü artırdıktan sonra yönetime sesini duyurmaya çalışmak için siyasi bir çekişmenin içine girdiyse aynı şekilde Jön Türkler dediğimiz kişiler de Avrupa’daki yeniliklerden etkilenip aydın kesiminin desteğiyle yönetimdeki kişilere karşı benzer bir mücadeleye girmiştir. Bu mücadele kanlı bir iç savaştan çok edebi yazılarla belli bir kesimi aydınlatıp biçimlendirme şeklinde olmuştur.

Jön Türkler dediğimiz cemiyetin altında bulunan kişilerin tek ortak siyasi görüşü, padişahlık yönetiminin altında bir de meclisin bulunarak yönetime katılmasıdır. Hiçbir zaman padişahlık rejimini yıkıp yerine cumhuriyet rejimini getirmeyi düşünmemişlerdir.[kaynak belirtilmeli] Karşı oldukları durum Abdülhamid yönetiminin istibdat düzenidir. Baskı ve şiddet düzeninin yönetime ortak bir meclis kurulursa bu durumun düzeleceğini iddia etmişlerdir. Fakat hiçbir zaman padişah yönetimini reddetmemişlerdir.[kaynak belirtilmeli] Sadece yönetimine denk bir meclis yönetimi istemişlerdir ama Jön Türk cemiyeti altındaki kişileri tek tek işlediğimizde siyasi görüşlerinin birbirinden çok farklı olduğunu görebiliriz. Jön Türkler cemiyetinde 2000 kadar üye bulunduğu bilinmektedir.[kaynak belirtilmeli] Bu isimler siyasi ortamdan dolayı Osmanlı'da fazla barınamamış ve yaşamlarının çoğunu Avrupa'da ya da Mısır'da sürgün hayatı şeklinde yaşamıştır. Bu cemiyette öne çıkan isimler şunlardır; Abdullah Cevdet, Abdurrahman Bedirhan, Ahmet Rıza, Ahmet Fazlı, Ahmet Ferig, Ahmet Kemal, Ahmet Lütfullah, Ahmet Niyazi, Ahmet Saib, Ali Fahri, Ali Fehmi, Ali Haydar, Ali Şefkati, Bahaeddin Şakir, Derviş Hüma, Edhem Ruhi, Emie Şekib Arslan, Halil Canem, Hüseyin Tosun, Hüsrev Sami, Hüseyinzade Ali, İbrahim Temo, İshak Suküti, İsmail Canpolat, İsmail Enver Bey, İsmail Kemal, Mahmüel Celaleddin Paşa, Mahir Said, Mehmet Ali Halim Paşa, Hacı İbrahim Paşazade Hamdi, Tarsusizade Münih, Tunalı Hilmi, Yusuf Akçura gibi isimlere dikkat çekmektedir.

Цитата:
... Feodal düzen ve güçlerle dogmakta olan burjuvazi arasındaki savaşın, Türk tarihindeki bu ilk burjuva devriminin, bir Sovyet tarihçisine yapılmış, metodolojik temelini tarihi materyalizm ilkesinin oluşturduğu bu araştırmasında, şimdiye değin açıklanmamış olan Jöntürklerin 'sosyal yüzleri' açıklığa kavuşturulmakta ve 1905 Rus devriminin etkisiyle Doğu Anadolu'da meydana gelen halk ayaklanmaları üzerinde ayrıntılı bir biçimde durulmaktadır.
Bundan başka Rus diplomatik arşivinden alınan belgeler; Makedonya, İstanbul ve Anadolu'nun çeşitli illerindeki Rus elçi ve ataşelerin olayları ve gelişmelerini günü gününe Çar'a bildiren mektup, telgraf ve benzeri yazıları, Türkçede ilk kez yayınlanmaktadırlar.
(Arka Kapak)

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок: