Yeni Tarama Sozlugu - Turk Dil Kurumu

Цитата:

YENİ TARAMA SÖZLÜtÜ, Düzenleyen: Cem DİLÇİN, Türk Dil
Kurumu Yayınları: 503. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara
1983.
Gör. Ali YILMAZ

Tarihe bakıldığı zaman birçok milletin, çeşitli savaşlar sonucunda,başka başka milletlerle ve onların medeniyetleriyle temas kurdukları görülür. Ya galip gelmişler; böylece, ayrı bir medeniyetin ve kültürün sahibi olan toplulukları egemenlikleri altına almışlar veya, sınırlarının geni,şlemesi ile, onlara komşu olmuşlardır. Ya da mağlup olarak, başka
medeniyet ve kültür sahiplerinin egemenliği altına girmişlerdir. Her iki halde de, bu iki ,ayrı kültür ve medeniyet birbirlerinden, az ya da çok, etkilenerek onların sahibi olan toplulukların yaşayış ~arzlarında da değişmelere sebep olmuştur:
Bu etkileşmeden, o milletlerin dilleri de yeteri kadar nasibini alarak, bir araya gelmenin sağladığı kaynaşma ile, birinin dilindeki kelimeler diğerine geçmiştir. Yeni kültür ve medeniyetin kavramlarını ve yeni yerlerde bulunan degişik şeylerin isimlerini öğrenme zarureti sonucunda dillerdeki kelimcleri~ de değişmesi bir vakıadır.
Türk dili de aynı vakıa ile karşı karşıya kalmıştır. Türklerin, İslamiyeti kabul etmelerinden önce, çeşitli medeniyetlerle temasları olmuş, başka dillerin konuşulduğu topraklar üzerinde hakimiyet kurmuşlar; buralarda dil, din ve medeniyet alış verişi olmuştur. Karşılaştıkları eşya ve tabiatın; başka hayvan ve bitkilerin, başka saraylann, dinlerin kelime ve deyimlerini de devşirmişlerdir.
Türklerin İsıamiyeti kabulünden sonra ilk dikkati çeken değişme 'dil sahasında görülür. İsıamiyetten önce türk dili ile ilim ve felsefe kitapları yazılmadığı (veya sonraki asırlara ulaşmadığı) için eski Ortaasya Türkçesinde ilim ve felsefe terimleri çok azdır. İslam medeniyetini kabul edince, Türk diline, bu medeniyetin iman, ilim ve tefekkül' !isanından
çok sayıda kelime girmiştir. Bu kelimeler çoğunlukla Arapça ve kısmen Farsça idi.
Ecdadımız" İslamiyeti kabuI ettikten sonra ona sımsıkı sarılmış,sahip çıkmış ve asırlarca bayraktarlığını yaparak İslam kültür ve mede. niyetini de, yeni yerleştiği Anadolu'da ve Avrupa içlerinde devam ettirmiştir. İslami ilimler daha çok Arapça ile yazılmış ve aynı zamanda, İran'da Farsça İslami bir edebiyat gelişmiştir. İslamiyetin kabuIünden sonra Arap harfleri de benimsenmiş olduğundan, zamanla Arapça ve Farsça, Türkçeyi daha da etkilemiş ve birçok kelime, yerini Arapça ve Farsça .kelimelere bırakmıştır.
Söz konusu edilen bu sebeplerle Türkçedeki bazı kelimeler kuIIanılmaz olmuş; hatta unutularak anlaşılmaz hale gelmiştir. Bir kısmı Anadolu'nun bazı yerlerinde kuIIanılıyorsa da, bir kısmı, kitap sayfaları arasında kalmıştır. İşte, unutuImuş olan bu kelimelerin, en azından, bir kitapta görüldüğünde anlaşılabilmesini sağlamak maksadıyla Türk Dil Kurumu tarafından bir TARAMA SÖZLÜC.Ü serisi hazırlanmıştır.İlk çalışmaları 1935 yılında başlayan bu faaliyet çeşitli safhalar geçiımiştir .

Поделитесь записью в соцсетях с помощью кнопок: